Odszkodowanie to suma pieniężna, która ma naprawić szkodę. Szkoda może mieć charakter osobowy lub majątkowy. Charakter osobowy szkody występuje wtedy, gdy doszło do trwałego lub tymczasowego uszkodzenia ciała lub innego naruszenia czynności organizmu człowieka. Szkoda majątkowa natomiast polega na tym, że stan majątkowy poszkodowanego uległ uszczupleniu. Szkodę można podzielić na rzeczywistą (damnum emergens) oraz utracone korzyści (lucrum cessans). Dla przykładu, jeżeli sprawca szkody uszkodził samochód poszkodowanego to będzie musiał zapłacić nie tylko za jego naprawę, względnie również za utratę wartości pojazdu w związku z jego uszkodzeniem, ale także za stratę wynikającą z tego, że poszkodowany nie będzie mógł wykorzystać tego samochodu w pracy zarobkowej.
Szkoda może powstać wskutek popełnienia czynu niedowolnego, np. spowodowania wypadku lub też być wynikiem niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. W tym drugim przypadku zasady odpowiedzialności są określone nie tylko w powszechnie obowiązujących przepisach prawa, ale także treści zawartej pomiędzy stronami umowy. Wykazanie wysokości szkody nie zawsze jest proste, dlatego też w umowach najczęściej stosuje na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania karę umowną, która stanowi ryczałtowe odszykowanie. Co ważne przypadku kary umownej nie jest konieczne wykazanie czy i w jakiej wysokości poszkodowany poniósł szkodę. Wystarczy, że zostanie udowodnione, iż doszło do niewykonania lub nienależytego wykonania określonego zobowiązania.
W tego rodzaju sprawach należy zwrócić uwagę na ta wartość szkody. Ubezpieczyciele najczęściej zaniżają wysokość odszkodowania. Jeżeli Twój pojazd uległ uszkodzeniu to ubezpieczyciel powinien ponieść nie tylko koszty jego naprawy, ale zrekompensować Ci utratę wartości samochodu. Warto pamiętać, że nawet po dokonaniu napraw wartość samochodu nie wróci do stany sprzed powstania szkody. Samochód powypadkowy, nawet po dokonaniu napraw nie dorówna wartości takiego samego pojazdu, który ma status bezwypadkowego. Dodatkowo ubezpieczyciel odpowiada za utracone korzyści, jeżeli w wyniku zdarzenia wywołującego szkodę musiałeś zapewnić sobie inne środek transportu lub wynająć pojazd zastępczy to ubezpieczyciel zatem także te koszty powinien Ci zwrócić. W przypadku ubezpieczeń komunikacyjnych za szkody wyrządzone osobom trzecim co do zasady odpowiada Zakład Ubezpieczeń Społecznych, względnie Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, gdyż suma gwarancyjna ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych jest stosunkowo wysoka.
Każdy popełnia błędy. W przypadku jednak lekarzy błędy te powodują daleko idące konsekwencję takie jak utrata zdrowia, życia, czy też kalectwo. Lekarz powinien posiadać polisę ubezpieczeniową o jak najwyżej możliwej sumie gwarancyjnej. Wobec poszkodowanego za błąd lekarza lub innego personelu medycznego może odpowiadać placówka medyczna, w której osoby te są zatrudnione, ubezpieczyciel, a w ostateczności sami sprawcy szkody. Jeżeli lekarz jest zatrudniony na podstawie umowy pracę jego odpowiedzialność za szkody jest ograniczona do wysokości trzykrotności jego miesięcznego wynagrodzenia. Jeżeli natomiast lekarz jest zatrudniony na podstawie kontraktu z placówką medyczną jego odpowiedzialność nie w żaden sposób ograniczona. Lekarz wykonuje bardzo odpowiedzialny zawód, nikt nie jest nieomylny. Z punktu widzenia lekarza najgorsze jest to, że w przypadku, gdy suma gwarancyjna zawartej polisy nie będzie wystarczająca, aby pokryć roszczenia poszkodowanych wynikające z błędu medycznego może się zdarzyć, że będzie musiał zapłacić odszkodowanie z własnej kieszeni. W takim przypadku nawet ogłoszenie upadłości nie jest rozwiązaniem, gdyż w toku tego postępowania co do zasady nie są umarzane zobowiązania wynikające z błędów medycznych. Jako adwokat oferuje pomoc w dochodzeniu odszkodowań, ale także obronę przed roszczeniami, które nie są zasadne. W przypadku błędów medycznych niemal zawsze decydują i kluczowa dla przypisania odpowiedzialności odszkodowawczej jest opinia biegłego sądowego, który oczywiście także jest lekarzem. Warto zwrócić także uwagę na wysokość tego odszkodowania. Powinno ono pokryć zarówno szkodę rzeczywistą jak i utracone korzyści. W przypadku gdy w wyniku błędu medycznego osoba poszkodowana stała się niezdolna do pracy konieczne należy domagać się zapłaty renty cywilnoprawnej.
Nie. W przypadku korzystania z usług prawnych podmiotów, które nie są prowadzone przez adwokatów lub radców prawnych nie można w żaden sposób zweryfikować kwalifikacji zatrudnionych tam osób. Co więcej współpraca adwokatów lub radców prawnych z takimi podmiotami nie jest dozwolona, a tym bardziej adwokaci lub radcy prawni nie mogą być pracownikami czy podwykonawcami takich firm. Kancelarie odszkodowawcze zwykle działają w formie sp. z o. o. co oznacza, że dochodzenie od nich roszczeń w wielu przypadkach będzie niemożliwe. Warto także zauważyć, że koszty wynagrodzenia takiej kancelarii muszą zostać pokryte przez samego poszkodowanego nawet gdy wygra sprawę. Wynagrodzenie Kancelarii odszkodowawczej nie jest uznawane za celowe przy dochodzeniu roszczenia, a zatem ubezpieczyciel nie musi go pokrywać. Jeżeli natomiast skorzystasz z pomocy adwokat lub radcy prawnego wynagrodzenie, który zapłaciłeś swojemu prawnikowi powinno zostać w całości zwrócone, tym bardziej, że w przypadku odszkodowań najczęściej minimalne stawki adwokackie i radcowskie kształtują się na rynkowym poziomie.
O ile odszkodowanie ma służyć pokryciu szkody, to zadośćuczynienie ma zrekompensować krzywdę jaką poniósł poszkodowany. Krzywda to pojęcie obejmujące wszelkiego rodzaju cierpienia psychiczne, np. w związku ze śmiercią najbliższej osoby. Z praktyki wynika, że Sądy raczej nisko oceniają wartość krzywdy. Trudno bowiem uznać, że zadośćuczynienie w kwocie 100 tys. zł w jakikolwiek sposób zrekompensuje śmierć bliskiej osoby. Niemniej jednak w sprawie o odszkodowanie warto domagać się zapłaty także zadośćuczynienia za krzywdę.
Jeżeli za szkodę nie odpowiada ubezpieczyciel tylko sam sprawca to może się zdarzyć tak, że możliwość uzyskania odszkodowania będzie ograniczona. Warto jedna zauważyć, że w toku postępowania upadłościowego nie podlegają umorzenia zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci.
Zapłaty odszkodowania można także domagać się w sprawie karnej, wytaczając tak zwane powództwo adhezyjne. Jeżeli jednak nie jest to konieczne, np. ze względu zbliżający się termin przedawnienia roszczenia lub też obawę o niewypłacalność osoby odpowiedzialnej za szkodę to warto poczekać na ustalenia wyroku Sądu karnego. Wyrok skazujący jest wiążący dla Sądu cywilnego, dlatego też uzyskanie takiego wyroku może znacznie ułatwić dochodzenie roszczenia odszkodowawczego.
Co do zasady koszty procesu pokrywa strona przegrywająca sprawę. Warto jednak zwrócić uwagę na sytuację, gdzie powództwo zostaję oddalone w części, zaś w części uwzględnione. Wtedy koszty procesu zostają wzajemnie rozdzielone. Z uwagi na ten fakt także w sprawcach o odszkodowanie warto w sposób rozsądny i przemyślany ustalać wartość dochodzonego roszczenia. Znacznie lepszym rozwiązaniem jest ustalenie stosunkowo niskiej wartości przedmiotu sprawy, następnie jego podwyższenie zgodnie z okolicznościami danej sprawy, zwłaszcza ustaleń zawartych w opinii biegłego sądowego. Lepiej jest początkowo domagać się zapłaty niższej kwoty, a dopiero potem rozszerzyć swoje żądania, gdyż w przypadku, jeżeli okaże się, że żądaliśmy zapłaty zbyt wysokiej kwoty możemy w części przegrać proces, co będzie się wiązać z tym, że ubezpieczyciel lub inna osoba odpowiedzialna za szkodę nie będzie musiała pokrywać w całości kosztów poniesionych na wynagrodzenie naszego pełnomocnika. Jako osoba poszkodowana powinno Ci zależeć nie tylko na tym, aby uzyskać jak najwyższe odszkodowanie albo zadośćuczynienie, ale także aby ubezpieczyciel albo inna osoba odpowiedzialna za szkodę zwróciła Ci wszystkie koszty, które poniosłeś w celu dochodzenia zapłaty. Oczywiście do kosztów tych nie należy prowizja firmy lub Kancelarii odszkodowawczej, dlatego właśnie korzystanie z usług takich podmiotów nie jest opłacalne.
Jako adwokat stoję na stanowisku, że do sprawy o odszkodowanie należy dobrze się przygotować. Lepiej poczekać z wniesieniem sprawy kilka tygodni niż popełnić błąd. W pierwszej kolejności należy wezwać ubezpieczyciela lub inną osobę odpowiedzialną za szkodę do dobrowolnej zapłaty. Jeżeli uzyskamy zaspokojenie na drodze polubownej nie będziemy musieli wszczynać procesu sądowego. Niemniej jednak najczęściej spory o odszkodowanie znajdują swój finał w Sądzie. Istotne jest jednak także to, że najczęściej druga strona w odpowiedzi na wezwanie przedstawia swoje zarzuty. Bez poznania stanowiska drugiej strony wniesienie pozwu wiążę się z dużym ryzykiem. Jeżeli chodzi o szkodę majątkową to warto przed wniesieniem pozwu zainwestować w pomoc specjalistów, np., powierzyć sporządzenie rzeczoznawcy majątkowemu operatu szacunkowego określającego wartość szkody. Oczywiście taki dokument nie będzie mógł stanowić dowodu, jeżeli druga strona go zakwestionuje, ale pozwali na uzyskanie przez poszkodowanego przed wszczęciem sporu kluczowych informacji, między innymi w zakresie tego jakiej kwoty może się domagać. W orzecznictwie to, czy strona wygrywająca proces może domagać się zwrotu kosztów sporządzanie prywatnych ekspertyz niekiedy budzi wątpliwości. W mojej ocenie powinna mieć do tego prawo, gdyż przed wszczęciem procesu powinno się dokonać wstępnej oceny zasadności i wysokości roszczenia, którego planujemy dochodzić.
Jednorazowe odszkodowanie może nie pokryć potrzeb uprawnionego wynikających zwłaszcza z pozbawianiem go możliwości zarobkowych albo kosztów związanych z koniecznością zapewnienia mu opieki. Zdarzają się sytuację, że np. poszkodowany w wyniku błędu medycznego lub też wypadku komunikacyjnego potrzebuje opieki przez 24 godziny na dobę. W takim przypadku kwota należnej renty może być bardzo wysoka, tym bardziej, jeżeli do tego dojdą utracone zarobki. Może się zdarzyć, że wysokość renty będzie wychodzić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych miesięcznie. Jeżeli do naprawienia szkody będzie zobowiązany ubezpieczyciel nie będzie to problemem pod warunkiem, że suma gwarancyjna będzie odpowiednio wysoka. Inaczej wygląda sytuacja, gdy zobowiązanym jest zwykły człowiek, nawet osiągający stosunkowo wysokie dochody. W takim przypadku uprawniony może nie uzyskać zaspokojenia. Znane są przypadku lekarzy, którzy w wyniku popełnienia błędów medycznych do końca życia muszą spłacać wynikające z nich zobowiązania. Z uwagi na ten fakt postuluje się, aby w przypadku błędów wynikających z wykonywania zawodów zaufania publicznego odpowiedzialność ubezpieczyciela nie była ograniczona sumą gwarancyjną. Z punktu widzenie ekonomicznego jest to do zrealizowania, gdyż wypadki, w których wysokość szkody przekracza wartość sumy gwarancyjnej nie są tak częste. Nie powinna być tak, że lekarz za jeden błąd musi odpowiadać do końca życia, a drugiej strony osoba uprawniona nie otrzyma należnego jej odszkodowania lub renty. Zarówno sprawca szkody, jak i poszkodowany powinien być w sposób należycie zabezpieczony.
Nie zawsze przyczyną powstania szkody lub jej rozmiarów było wyłącznie działanie osoby trzeciej. Czasami zdarza się, że sam poszkodowany przyczynił się do powstania szkody lub zwiększenia jej rozmiarów. W takim przypadku wysokość odszkodowania powinna ulec proporcjonalnemu zmniejszeniu tak, aby odpowiadało ono stopniowi w jakim poszkodowany przyczynił się do powstania szkody.
Jak każde roszczenie również to wynikające ze szkody podlega przedawnieniu. Co do zasady w przypadku odszkodowania termin przedawnienia wynosi 3 lata od dnia, gdy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i 10 lat od dnia, gdy nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Przepisy szczególne mogą przewidywać inne terminy przedawnienia tego rodzaju roszczeń, jednak nie mogą tych terminów wydłużyć. W przypadku gdy obowiązek zapłaty odszkodowania lub zadośćuczynienia został stwierdzony wyrokiem Sądu to przedawnia się ono z upływem 6 lat. Warto jednak wskazać, że każda czynność przed Sądem lub organem egzekucyjnym podjęta bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia przerywa bieg przedawnienia. W praktyce zatem wystarczy składać co 3 lata wniosek o wszczęcie egzekucji wyroku zasądzającego odszkodowania i wówczas, ani należność główna, ani odsetki nie ulegną przedawnieniu.
W ramach mojej Kancelarii adwokackiej w Rzeszowie prowadzę sprawy o odszkodowanie i zadośćuczynienie. Jeżeli jesteś zainteresowany współpracą serdecznie zapraszam do kontaktu.
Jako adwokat reprezentuję Swoich Klientów w sprawach o odszkodowanie. Dochodzenie odszkodowania najlepiej powierzyć adwokatowi lub radcy prawnego, gdyż w przypadku wygrania sprawy koszty wynagrodzenia prawnika będzie musiał pokryć ubezpieczyciel lub inny podmiot zobowiązany do naprawienia szkody.
Telefon
adwokat Piotr Czyżyński Kancelaria adwokacka w Rzeszowie
adres: ul. Piłsudskiego 17/5, 35-074 Rzeszów
Dane Kancelarii:
Adwokat Piotr Czyżyński Kancelaria adwokacka w Rzeszowie
ul. Piłsudskiego 17/5, 35-074 Rzeszów
+48
721 943 242
NIP: 6621805341
REGON: 381264034
ul. Piłsudskiego 17/5
Rzeszów
35-074
Polska